Wieluń - forum, informacje, ogłoszenia

Różności - Lokalne zwroty i powiedzonka

starszy pan - 2011-06-06, 16:07
Temat postu: Lokalne zwroty i powiedzonka
Jakiś czas temu przyprowadziłem się do Wielunia i jak każdy przyjezdny spotkałem się z nieznanymi mi wcześniej zwrotami. :oops:
Najbardziej podobały mi się dwa :

- haka ... czyli - graczka,motyka
- kucać ... czyli - kaszleć

Może znacie jeszcze jakieś lokalne zwroty i powiedzonka ?

A - spotkałem się jeszcze z dialogami typu :
- Kto, ja ?
- Nie.Ksiądz Pruchnicki. (Później dowiedziałem się kim był ten ksiądz)

Marta - 2011-06-06, 18:06

Swego czasu w porannym programie radia ZW reporterzy dowiadywali się od słuchaczy o wieluńskich powiedzonkach i słówkach. Te mi zapadły w pamięci, może dlatego, że znałam je wcześniej ale nie pomyślałam o tym, że słowa te stosuje się głównie w naszym regionie :wink: :
katąg jako karton,
towar jako materiał do szycia,
sipa jako łopata,
dziabka jako właśnie motyka,
oraz ciućki jako cukierki ;)
Przykładów było bardzo dużo, ludzie dzwonili i pisali, ale niestety w pracy czasem ciężko się skupić na kilku rzeczach na raz :wink:

Ferbik - 2011-06-06, 18:34

swetr, wózyk, druszlak, na dworzu, zaj.ebe, lorynetka, po schódkach, angielka (chodzi o bułkę) - to nasze takie regionalne wieluńskie, pomijając zaj.ebe i na dworzu, bo to typowo łódzkie.

Moja mama jest z poznańskiego, ja sam myślałem - bo szczerze powiedziawszy od dziecka tak jestem nauczony - że to jest wieluńska gwara, ale jednak nie:
- zaklucz drzwi
- chrosta

Marta - 2011-06-06, 18:36

Apropo, angielka może być również rozumiana jako piec :wink:
Przypomniał mi się jeszcze judasz jako wizjer w drzwiach :)

jestsuper - 2011-06-06, 18:54

Angielka to jest faktycznie rodzaj bułki i spotykam w wielu miastach, ale żeby na zwykłą bułkę "dupkę";) ktoś tak mówił to nie słyszałam. Podobno słowo ciekać (biegać) jest typowo wieluńskie :)
maniekl - 2011-06-06, 19:11

dziabka i haka(motyka) to dwa różne narzędzia, hakom pieli się chwasty a dziabką kopie ręcznie ziemnioki :oops: .
jestsuper - 2011-06-06, 19:44

Moje współlokatorki z Pomorza kiedyś wspominały, że dopiero w Łodzi spotkały się z określeniami np: galancie-sporo, dużo; migawaka - bilet miesięczny lub krańcówka - pętla autobusowa/tramwajowa
Maciej - 2011-06-06, 19:46

maniekl napisał/a:
dziabka i haka(motyka) to dwa różne narzędzia, hakom pieli się chwasty a dziabką kopie ręcznie ziemnioki :oops: .


Przez nieszczęsną haczkę właśnie miałem kilka miesięcy przekichane w armii :D .

Mam jedno słowo i zauważyłem że np w opolskim nikt go nie używa , cuś .

Wieluńskie czy nie ?? . Przypomniało mi się że moi dziadkowie jakoś specyficznie na kaszankę mówili , niestety nie umiem sobie przypomnieć .

jestsuper - 2011-06-06, 20:48

maaciej76 napisał/a:
moi dziadkowie jakoś specyficznie na kaszankę mówili , niestety nie umiem sobie przypomnieć .


Może krupniok (ale to raczej śląska nazwa) lub czarne (ponoć typowo z regionu łódzkiego krwista kiełbasa)?

ania_a - 2011-06-06, 22:58

moja babcia mówiła "kiszka" czy jakoś tak podobnie :)
chi - 2011-06-07, 19:35

obuj się = załóż buty (moja prababcia :)
rozzuj się = zdejmij buty (j.w.)
ciekać - biegać, szwędać się...

Mrówek - 2011-06-07, 19:54

nachapać się-dorobić się czegoś
skrzyżowanie - krzyżówka

Phoenix - 2011-06-07, 20:17

sewlyc- rozebrać się
oblyc - ubrać

eddiemj - 2011-06-07, 21:12

Też trochę pozbierałem trochę takich powiedzonek:
kiej-kiedy
kole-obok
zróbma tak-zróbmy tak
pomińma to- zmieńmy temat
śpanga-wsuwka do włosów
zwierzole-zwierzęta
latoś-w to lato? tego lata?? doprawdy nie wiem
irzdżoł- jeździć
nie przychodź za pociorz-nie przychodź za chwilę
rach ciach- szybko
pomknij się-odsuń się
umykaj stąd- odejdź stąd
drzyj zelówy- spadaj stąd
póde- pójde
zcuzgnij to-zdejmij to
ze świńmi- jedźmy ze świniami gdzieś ??
psowi-daj coś psu??

Pszczółka - 2011-06-07, 21:21

'po czemu te jajka?' zamiast 'po ile te jajka?'
lub
'idziemy bez park' zamiast 'idziemy przez park'
Tak mówiła moja babcia.

Mrówek - 2011-06-07, 23:02

WierzGlas zamiast Wierzchlas
jenusia - 2011-06-08, 11:00

Mrówek napisał/a:
WierzGlas zamiast Wierzchlas

albo Cebula :)

ninja1990 - 2011-06-08, 13:32

na- bierz, proszę
psia krew- nie wiem co to znaczyło, ale to takie niewulgarne przekleństwo
do pudnia- do poludnia
do cna- do końca ( np: zniszczył do cna)
kuma- przyjaciel


Pracowałem w Niemczech z Kielczanami i zauważyłem u nich, że jeśli stoi grupka mężczyzn to nie mówią tak jak u nas "oni" tylko "one". I to obojętnie czy to jest grupka mieszana kobiet i mężczyzn to i tak powiedzą "one"

Ferbik - 2011-06-08, 14:46

jejich - ich
muchy idą - muchy wlatują
w wrocławiu - we wrocławiu

Mrówek - 2011-06-08, 15:00

iść na miasto - iść do miasta
snelka - potrawa śląsko-regionalna
cwaniak - salceson
chabanina - mięso

mgd8 - 2011-06-08, 15:32

zrobić gagę - skaleczyć się
wyjść na mostek - przed dom, za płot np. na plotki z sąsiadką ;)
portki - spodnie

damianos1235 - 2011-06-08, 15:47

kojo - łózko
kimać - spać

Mrówek - 2011-06-08, 19:59

cymboł-głupek
Syn Mariana - 2011-06-08, 21:50

Najbardziej znane w kraju są wieluńskie chapcie... znak rozpoznawczy Wielunia i okolic:)
można dodać jeszcze: chłoposzek i kamyszki czy też pocieknę (pójdę) gdzieś tam... Moja teściowa mówi też: może ci pomóż

daff - 2011-06-08, 22:06

i kilka ode mnie:

źgoc - ubijaczka do ziemniaków
siepka- łyżka wazowa
kawalir- chłopak, absztyfikant
daligo - rusz się
pódź no- chodź tutaj
na jedny nodze- szybko

:grin:

fanzie - 2011-06-08, 22:18

Większość zwrotów które podajecie można usłyszeć w różnych regionach Polski i nie przypisywałbym ich zbytnio do Naszych okolic. Niemniej jednak ciekawy temat.
Mrówek - 2011-06-08, 22:48

tytka - torebka
pitolić - głupoty opowiadać
badziew - wadliwe
cyganić -kłamać
dziamdziesz to i dziamdziesz - jesz to i jesz
na zicher - na tip-top
weż mi to odteguj np. odkręć coś
weź się odtenteguj ode mnie - odczep się
ryćka - taboret
churlać - kaszleć
hajcować - palić w piecu
krajzega - piła
weź tą gire - weź tą nogę
firlejek - mieszadełko

BaD_GiRl - 2011-06-09, 08:51

Jakim zdziwieniem było dla mnie, jak bolała mnie głowa, a babcia do mnie:
"Idź się walnij" -co oznaczało, idź się połóż ;D

Acree - 2011-06-09, 09:48

Cytat:
firlejek - mieszadełko

U mnie się mówi na to Firloczek.

stanmarc - 2011-06-09, 10:12

Mrówek napisał/a:
krajzega - piła


Słyszałem też określenie "cyrkulatka"

OgioN - 2011-06-09, 13:43

Chapcie, laćki, klapki, kapcie;
wózek, wózyk;
futryna-ościeżnica;
ganek, sień, przedsionek
oraz daff napisała siepka - łyżka wazowa, ja słyszałem sipka
ponadto ciekawe zwroty określające kobiety/dziewczyny: laska, (słowo wymoderowano), lachon, pasztet, panna, lasencja, pączek, broszka, foczka i pewnie wiele innych. Mam nadzieję, że forumowicze pociągną to dalej. Kobiet natomiast proszę, aby się nie obrażały i liczę na określenia mężczyzn. :)

tONic - 2011-06-09, 15:56

to i ja dorzucę do ognia..:)

sipka, tablaturka - szufelka
opatrować - oporządzić zwierzęta
kusisz? - tak dziadek do swojego wnusia, czyli mój teść do mojego synka woła, gdy ten troszkę rozrabiać chce lub się bawić :)
mycka - czapka

dawniej w poznańskich stronach mawiano, że chodzi się "do składu", czyli u nas "do sklepu" - a "do sklepu" oznaczało "do piwnicy" :)

Mrówek - 2011-06-10, 21:12

i szedł do stajni pooprzątać, nakarmić
Krool50 - 2011-06-12, 22:20

Spacerówki - świńskie nóżki.
Misiąg - zaprawa murarska.
Sipa - łopata.
Dziabka - motyka do kopania ziemniaków.
Patelka - patelnia.
Gadzina - inwentarz domowy.
Śnica, rozwora - części wozu konnego.
Majs - kukurydza.
Kokot - kogut.

daff - 2011-06-14, 07:36

zgolej - uciekaj
a idź że- daj spokój
zahabanić - przywłaszczyć
na! - masz! :)

Jaro - 2011-06-14, 08:53

Całkiem niedawno usłyszałem równie ciekawe lokalne powiedzenie, mianowicie - iść na sage, czyli na skróty. :wink:
BaD_GiRl - 2011-06-14, 15:35

reformy-bardzo zabudowane majtki ;P
odszczeliłaś się - wystroiłaś się
zabawa-dyskoteka
pantner-chłopak dziewczyny, narzeczony
szosa-droga
wiatrołap-korytarz,ganek
wyro-łóżko
pampuchy-kluski parowe
dziedziczki-skwarki
rynek-targowisko

jestsuper - 2011-06-14, 16:13

kluski-makaron
ourson - 2011-06-14, 16:38

BaD_GiRl, ale reformy, wiatrołap czy szosa to nie są żadne lokalne zwroty czy powiedzonka, tylko normalnie funkcjonujące w języku polskim wyrazy...

a makaron to wg Słownika Języka Polskiego kluski z ciasta pszennego bez drożdży...

Martin.007 - 2011-06-14, 17:28

Mezczyzna z Mokrska--- Lopez . Z Wroblewa---- durwiorz . :lol:
daff - 2011-06-14, 20:03

Martin.007 napisał/a:
Mezczyzna z Mokrska--- Lopez . Z Wroblewa---- durwiorz :lol: :D


z Ożarowa- Sasok ;)

Ah, no i BaD_GiRl, zabawa i dyskoteka to dwa funkcjonujące wyrażenia, oba poprawne. Róznią sie tym, że na dyskotece przygrywa DJ a na zabawie zespół :)

akirus - 2011-06-14, 20:32

dżampreza - impreza
kiecka- suknia

Ferbik - 2011-06-15, 06:20

Wieluń - sacharyniorze
Wierzchlas - cebulorze
Kurów - kapuściorze

;)

daff - 2011-06-15, 07:42

Jak ostatnio usłyszała to moja koleżanka ze Szczebrzeszyna, to ja wmurowało :)

J.e.b.o.t.k.o - krótki żakiecik

no tak, może uchodzić za brzydki wyraz ;)

Obseer - 2011-06-15, 11:59

daff napisał/a:
Jak ostatnio usłyszała to moja koleżanka ze Szczebrzeszyna, to ja wmurowało :)

J.e.b.o.t.k.o - krótki żakiecik

no tak, może uchodzić za brzydki wyraz ;)


J.E.B.O.T.K.O. - łóżko, raczej byle jakie

Ferbik - 2011-06-15, 15:08

hesać - biegać, gonić
capi - śmierdzi
karnąć - przejechać (się)
motur :D


Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group